کتاب شناسي علامه بلخي
کتاب شناسي علامه بلخي
کتاب شناسي علامه بلخي
علامه بلخي، در مدت کوتاه حيات خود، آثار علمي ارزشمندي برجاي گذاشت که در صورت حفظ کامل آن ها مي توانست جامعه اسلامي افغانستان از سابقه غني فرهنگي و آثار گرانبهاي ادبي و علمي برخوردار باشد. اما متأسفانه از بين رفتن ناگهاني و غير مسئولانه اين آثار، خسارتي جبران ناپذير بر ساختار فرهنگ و ادب اين سرزمين وارد آمد. در واقع برجسته ترين شاهکار و مهمترين دستاورد زندگي علمي و سياسي شهيد بلخي مجموعه اشعار و سروده هاي 75 هزار بيتي او بوده است. اين اشعار گرانبها نتيجه سال ها رنج و زحمت دوران اسارت در زندان بوده که پس از آزادي گردآوري و تنظيم يافته و قرار بود در فرصت هاي مناسب از سوي دوستداران علامه بلخي در اختيار جامعه گذاشته شود، که متأسفانه با شهادت بلخي اين فرصت ها فراهم نشد.
کساني که پس از شهادت بلخي عهده دار حفظ و نگهداري اين آثار بودند، نتوانستند به خوبي به اين مسئوليت عمل نمايند. تا اندازه اي سهل انگاري و کم تجربگي، و نيز اوضاعي که پس از کودتاي کمونيستي در افغانستان بروز کرد، اغلب اين آثار علمي و فرهنگي از بين رفت و امت اسلامي از داشتن يک چنين گوهر گرانبهايي محروم گشت. لذا با اين مقدمه به آثار سالم مانده علامه شهيد بلخي اشاره مي کنيم:
کتاب فلسفه الاحکام در بر گيرنده آيات قرآن کريم و روايات اهل بيت (ع) است و نشان دهنده ميزان تسلّط و تبحر علامه بلخي در آن سن به مسائل اسلامي و زبان عربي و مباحث ادبي حوزوي است. اين کتاب همراه بسياري از آثار بلخي در سال 1357 توسط خانواده او به زير خاک دفن شد تا از چشم کمونيست هاي حاکم در امان بماند. اما اين کتاب بر اثر باران تلف شد.
بخش عمده محتواي کتاب متضمن موضوعات ديني و معرفتي، با نگاهي فلسفي و نوعي جهانبيني عرفاني و مباحثي مانند دين، خدا، توحيد، دانش، زهد، تقوا و مسائل اجتماعي مي باشد. علامه بلخي در اين کتاب، چندين مطلب را در کنار هم دسته بندي کرده و شايد به همين دليل آن را زنبيل بلخي نامگذاري کرده است.
در بخش اول کتاب رواياتي با بيان عربي معمول در حوزه هاي علميه نقل شده که بيانگر مسائلي مانند ماهيت حقيقت، توحيد، صفات و ذات خداوند، زهد، علم، حجاب، اسرار، مکاشفه، مراحل سير الي الله و موانع آن است. علامه بلخي اين کتاب را با بيانات عارفان نامداري همچون ابو سعيد ابوالخير، کمال الدين عبدالرزاق، شيخ بهايي و شيخ اسحاق گازراني مستند کرده است. بخش سوم کتاب، شامل مباحث علمي و مقايسه علوم قرآني با علوم روز و کشفيات جديد بشر با اين عناوين: اعجاز علمي قرآن، قرآن و حقايق طبي، معجزات علمي قرآن، حرکت خورشيد از ديدگاه قرآن، خواب و بيداري از ديدگاه طبيعت و قرآن و دين و دانش مي باشد. زنبيل بلخي حدود 250 صفحه است که بخشي از آن با دستخط علامه بلخي و بخش ديگر آن به قلم مير قاسم شاه بن مير محمد اکبر شاه طبيب بن حاج ميرزا سيد رضي خان طبيب در سال 1320 شمسي نوشته شده است.
3- «سياست مُدُن»، در آيين کشورداري، تاريخ تأليف، 1330 شمسي، زندان کابل.
4- «علم الاجتماع»، در حوزه جامعه شناسي، تاريخ تأليف، 1335 شمسي، زندان کابل.
5- «مصائب الحسين (ع)»، پيرامون نهضت کربلا، تاريخ تأليف 1338 شمسي، زندان کابل.
6- «تفسير جامع قرآن کريم»، تاريخ تأليف، 1329-1343 شمسي، در دوران 15 ساله زندان کابل.
7- مجموعه مقالات در موضوعات مختلف علمي، سياسي، فرهنگي، اجتماعي و ادبي.
8- مجموعه سخنراني هاي علمي، سياسي، فرهنگي، تاريخي، اجتماعي و ادبي.
9- مجموعه خاطرات سياسي از دوران 30 سال مبارزه و فعاليت هاي اصلاح گرايانه.
10- مجموعه انديشه ها.
11- مجموعه شعر.
12- زندگي نامه و مبارزات سياسي.
از آثار شهيد علامه بلخي، تعدادي سخنراني، زندگي نامه، مقالات و خاطرات سياسي به صورت پراکنده توسط مراکز فرهنگي و احزاب سياسي و سازمان هاي فرهنگي و اجتماعي منتشر شده است. اما مطالب زيادي از قبيل 5000 بيت شعر، به شکل قصيده، مثنوي، غزل، مخمس، مسمط، ترجيع بند و ترکيب بند و نيز سخنراني ها و مقالات زيادي همچنان در آرشيو بنياد فرهنگي - تحقيقاتي علامه شهيد بلخي دسته بندي و آماده انتشار است. اما کتاب هايي که توسط مراکز مختلف فرهنگي تا کنون منتشر شده است عبارتند:
منبع: شاهد ياران شماره 64
کساني که پس از شهادت بلخي عهده دار حفظ و نگهداري اين آثار بودند، نتوانستند به خوبي به اين مسئوليت عمل نمايند. تا اندازه اي سهل انگاري و کم تجربگي، و نيز اوضاعي که پس از کودتاي کمونيستي در افغانستان بروز کرد، اغلب اين آثار علمي و فرهنگي از بين رفت و امت اسلامي از داشتن يک چنين گوهر گرانبهايي محروم گشت. لذا با اين مقدمه به آثار سالم مانده علامه شهيد بلخي اشاره مي کنيم:
1- تفسير الاحکام في نصره الاسلام
کتاب فلسفه الاحکام در بر گيرنده آيات قرآن کريم و روايات اهل بيت (ع) است و نشان دهنده ميزان تسلّط و تبحر علامه بلخي در آن سن به مسائل اسلامي و زبان عربي و مباحث ادبي حوزوي است. اين کتاب همراه بسياري از آثار بلخي در سال 1357 توسط خانواده او به زير خاک دفن شد تا از چشم کمونيست هاي حاکم در امان بماند. اما اين کتاب بر اثر باران تلف شد.
2- طب از نگاه قرآن معروف به زنبيل بلخي (نسخه خطي).
بخش عمده محتواي کتاب متضمن موضوعات ديني و معرفتي، با نگاهي فلسفي و نوعي جهانبيني عرفاني و مباحثي مانند دين، خدا، توحيد، دانش، زهد، تقوا و مسائل اجتماعي مي باشد. علامه بلخي در اين کتاب، چندين مطلب را در کنار هم دسته بندي کرده و شايد به همين دليل آن را زنبيل بلخي نامگذاري کرده است.
در بخش اول کتاب رواياتي با بيان عربي معمول در حوزه هاي علميه نقل شده که بيانگر مسائلي مانند ماهيت حقيقت، توحيد، صفات و ذات خداوند، زهد، علم، حجاب، اسرار، مکاشفه، مراحل سير الي الله و موانع آن است. علامه بلخي اين کتاب را با بيانات عارفان نامداري همچون ابو سعيد ابوالخير، کمال الدين عبدالرزاق، شيخ بهايي و شيخ اسحاق گازراني مستند کرده است. بخش سوم کتاب، شامل مباحث علمي و مقايسه علوم قرآني با علوم روز و کشفيات جديد بشر با اين عناوين: اعجاز علمي قرآن، قرآن و حقايق طبي، معجزات علمي قرآن، حرکت خورشيد از ديدگاه قرآن، خواب و بيداري از ديدگاه طبيعت و قرآن و دين و دانش مي باشد. زنبيل بلخي حدود 250 صفحه است که بخشي از آن با دستخط علامه بلخي و بخش ديگر آن به قلم مير قاسم شاه بن مير محمد اکبر شاه طبيب بن حاج ميرزا سيد رضي خان طبيب در سال 1320 شمسي نوشته شده است.
3- «سياست مُدُن»، در آيين کشورداري، تاريخ تأليف، 1330 شمسي، زندان کابل.
4- «علم الاجتماع»، در حوزه جامعه شناسي، تاريخ تأليف، 1335 شمسي، زندان کابل.
5- «مصائب الحسين (ع)»، پيرامون نهضت کربلا، تاريخ تأليف 1338 شمسي، زندان کابل.
6- «تفسير جامع قرآن کريم»، تاريخ تأليف، 1329-1343 شمسي، در دوران 15 ساله زندان کابل.
7- مجموعه مقالات در موضوعات مختلف علمي، سياسي، فرهنگي، اجتماعي و ادبي.
8- مجموعه سخنراني هاي علمي، سياسي، فرهنگي، تاريخي، اجتماعي و ادبي.
9- مجموعه خاطرات سياسي از دوران 30 سال مبارزه و فعاليت هاي اصلاح گرايانه.
10- مجموعه انديشه ها.
11- مجموعه شعر.
12- زندگي نامه و مبارزات سياسي.
از آثار شهيد علامه بلخي، تعدادي سخنراني، زندگي نامه، مقالات و خاطرات سياسي به صورت پراکنده توسط مراکز فرهنگي و احزاب سياسي و سازمان هاي فرهنگي و اجتماعي منتشر شده است. اما مطالب زيادي از قبيل 5000 بيت شعر، به شکل قصيده، مثنوي، غزل، مخمس، مسمط، ترجيع بند و ترکيب بند و نيز سخنراني ها و مقالات زيادي همچنان در آرشيو بنياد فرهنگي - تحقيقاتي علامه شهيد بلخي دسته بندي و آماده انتشار است. اما کتاب هايي که توسط مراکز مختلف فرهنگي تا کنون منتشر شده است عبارتند:
1- ديوان بلخي، جلد اول
2- ديوان بلخي، جلد دوم
3- فريادهاي جاويدان
4- رهبر آزادي
5- ستاره شب ديجور (يادمان علامه شهيد بلخي)
منبع: شاهد ياران شماره 64
/ج
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}